Theo Luật sư Phạm Thị Bích Hảo – Đoàn luật sư TP. Hà Nội, Giấy phép xây dựng là một loại giấy tờ của cơ quan nhà nước (theo mẫu nhất định) xác nhận việc cho phép cá nhân, tổ chức được phép thực hiện việc xây dựng nhà cửa, công trình… trong phạm vi nội dung được cấp phép. Do đó, khi tiến hành xây dựng công trình, nhà ở,… người dân cần chú ý về điều kiện cấp giấy phép xây dựng trước khi tiến hành khởi công xây dựng.
Mặc khác, Khoản 2 Điều 89 Luật Xây dựng 2014 cho phép xây dựng được miễn giấy phép xây dựng trong đó có xây dựng nhà ở nông thôn:
"k) Công trình xây dựng ở nông thôn thuộc khu vực chưa có quy hoạch phát triển đô thị và quy hoạch chi tiết xây dựng được duyệt; nhà ở riêng lẻ ở nông thôn, trừ nhà ở riêng lẻ xây dựng trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa."
Đối chiếu với quy định tại khoản 29 Điều 3 Luật Xây dựng 2014 có thể hiểu, nhà ở riêng lẻ là công trình được xây dựng trong khuôn viên đất ở thuộc quyền sử dụng của hộ gia đình, cá nhân theo quy định của pháp luật.
Như vậy, căn cứ theo những quy định trên công trình nhà ở thuộc công trình xây dựng ở nông thôn thuộc khu vực chưa có quy hoạch phát triển đô thị và quy hoạch chi tiết xây dựng được duyệt hoặc nhà ở riêng lẻ ở nông thôn thì sẽ được miễn giấy phép xây dựng.
Tuy nhiên, trước khi tiến hành khởi công xây dựng, để đảm bảo việc xây dựng đúng theo quy định pháp luật, quá trình xây dựng diễn ra thuận lợi, cần tìm hiểu rõ về các dự án quy hoạch phát triển đô thị, quy hoạch chi tiết xây dựng được duyệt,… tại khu vực bạn xây dựng nhà.
Ngoài ra, tại Luật xây dựng 2020 sửa đổi bổ sung Luật xây dựng 2014 đã được Quốc hội thông qua ngày 17 tháng 6 năm 2020 tại kỳ họp thứ 9. Tại điểm i khoản 2 điều 89 Luật xây dựng 2020 sửa đổi bổ sung Luật xây dựng 2014 quy định chi tiết hơn về trường hợp miễn giấy phép xây dựng cho nhà ở nông thôn:
"i) Công trình xây dựng cấp IV, nhà ở riêng lẻ ở nông thôn có quy mô dưới 7 tầng và thuộc khu vực không có quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng khu chức năng hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; công trình xây dựng cấp IV, nhà ở riêng lẻ ở miền núi, hải đảo thuộc khu vực không có quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng khu chức năng; trừ công trình, nhà ở riêng lẻ được xây dựng trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa".
Luật sửa đổi bổ sung Luật xây dựng đã được Quốc hội thông qua ngày 17/6/2020 tại kỳ họp thứ 9 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2021. Như vậy, kể từ 1/1/2021 nếu xây dựng nhà ở nông thôn quy mô trên 7 tầng thì phải xin cấp giấy phép xây dựng.