Theo văn bản công bố, 3 sản phẩm thuộc nhãn hàng Vinamake bị thu hồi bao gồm:
DR. Hair Ginger Shampoo – Số tiếp nhận phiếu công bố 24/24/CBMP-HB.DR; Ginger Shampoo – Số tiếp nhận phiếu công bố 23/24/CBMP-HB; Dung dịch vệ sinh phụ nữ nano bạc hương nước hoa – Số tiếp nhận phiếu công bố 122/23/CBMP-HB.
Sự việc trở nên đặc biệt nghiêm trọng khi các cơ quan chức năng đưa ra kết luận về bản chất của các sản phẩm này. Cụ thể, sau khi giám định, Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) đã kết luận rằng các mẫu sản phẩm trên không phát hiện một số thành phần như công bố và ghi trên nhãn, bao bì.
Đáng chú ý, Phòng Cảnh sát kinh tế (Công an tỉnh Phú Thọ) đã xác định rõ đây là “hàng giả” theo quy định tại điểm b khoản 7 Điều 3 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP của Chính phủ. Việc xác định đây là "hàng giả" chứ không chỉ là "hàng kém chất lượng" nhấn mạnh mức độ vi phạm nghiêm trọng của Công ty Vinamake, có thể dẫn đến các chế tài xử phạt hành chính và hình sự nặng nề hơn.
Để đảm bảo việc thu hồi được thực hiện triệt để, Cục Quản lý Dược đã có những chỉ đạo cụ thể:
Sở Y tế các tỉnh, thành phố được yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát, thu hồi sản phẩm vi phạm trên địa bàn, đồng thời tích cực tuyên truyền để người dân không mua bán, sử dụng các sản phẩm bị thu hồi.
Công ty cổ phần Vinamake phải gửi thông báo thu hồi đến các cơ sở phân phối, tiếp nhận sản phẩm trả lại và phải báo cáo kết quả thu hồi về Cục Quản lý Dược trước ngày 01/11/2025.
Riêng Sở Y tế tỉnh Phú Thọ, nơi Công ty Vinamake đặt trụ sở hoặc cơ sở sản xuất, được đề nghị phối hợp với các cơ quan chức năng địa phương để giám sát chặt chẽ quá trình thu hồi của Công ty và báo cáo kết quả trước ngày 15/11/2025.Các mốc thời gian cụ thể này cho thấy sự quyết liệt của cơ quan quản lý trong việc xử lý vụ việc, nhằm nhanh chóng loại bỏ các sản phẩm gây hại ra khỏi thị trường.
Thực tế vụ việc Vinamake một lần nữa chỉ ra rằng, việc lơ là các tiêu chuẩn chất lượng sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Theo quy định, để được sản xuất và kinh doanh hợp pháp, mỹ phẩm phải đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt như: CGMP - ASEAN (Thực hành tốt sản xuất mỹ phẩm), ISO 22716 và TCVN 13634:2023 (ISO 17516:2014) về giới hạn vi sinh vật trong mỹ phẩm.
Những tiêu chuẩn này không chỉ là những quy định trên giấy tờ mà là bảo chứng cho sự an toàn của sản phẩm. Chúng yêu cầu doanh nghiệp phải có một hệ thống kiểm soát chất lượng chặt chẽ từ khâu nguyên liệu đầu vào, quy trình sản xuất, đến khâu lưu trữ và phân phối, nhằm đảm bảo sản phẩm cuối cùng là an toàn tuyệt đối cho người tiêu dùng. Việc sản phẩm của Vinamake bị kết luận không có thành phần như công bố cho thấy sự thiếu trung thực và quy trình sản xuất không được kiểm soát, vi phạm nghiêm trọng các tiêu chuẩn cơ bản này.
Vấn nạn mỹ phẩm giả không phải là mới, nhưng ngày càng trở nên tinh vi, đặc biệt là khi các đối tượng lợi dụng kẽ hở trong kiểm tra thương mại điện tử, không gian mạng và tâm lý chuộng hàng giá rẻ của người tiêu dùng để tung ra thị trường sản phẩm kém chất lượng, không thể truy xuất nguồn gốc.
Để ngăn chặn tình trạng này, các chuyên gia đề xuất một loạt giải pháp đồng bộ và căn cơ:
Bên cạnh việc tăng cường kiểm tra định kỳ và đột xuất, cơ quan chức năng cần xử phạt mạnh tay hơn nữa với các đối tượng vi phạm. Mức phạt cần đủ sức răn đe, thậm chí xem xét khởi tố hình sự đối với các vụ việc sản xuất, kinh doanh hàng giả quy mô lớn, gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.
Việc áp dụng công nghệ như mã QR, mã số mã vạch một cách thống nhất và bắt buộc sẽ giúp người tiêu dùng và cơ quan chức năng dễ dàng truy xuất nguồn gốc sản phẩm, từ nhà sản xuất, nguyên liệu đến đơn vị phân phối. Đây là bức tường kỹ thuật số hiệu quả để ngăn chặn hàng giả.
Các sàn thương mại điện tử không thể đứng ngoài cuộc. Họ cần siết chặt chính sách kiểm duyệt sản phẩm, áp dụng các bộ lọc thông minh và quy trình xác minh nghiêm ngặt để ngăn chặn việc lợi dụng nền tảng số để tiêu thụ hàng giả, hàng nhái. Trách nhiệm liên đới của sàn giao dịch trong việc bán hàng giả cũng cần được xem xét rõ ràng hơn.
Về phía người tiêu dùng, tư duy mua sắm cần được thay đổi. Thay vì chỉ chú trọng vào giá cả, người mua cần cẩn trọng hơn khi lựa chọn mỹ phẩm, ưu tiên các sản phẩm có đầy đủ thông tin về nguồn gốc, thành phần, cơ sở sản xuất đạt chuẩn và được công bố chất lượng rõ ràng.
Các bước kiểm tra cơ bản như quét mã QR, kiểm tra nhãn phụ tiếng Việt, hạn sử dụng và xem xét các giấy tờ chứng nhận có thể giúp người mua tự bảo vệ mình khỏi rủi ro.