Mỹ-Trung biến cuộc gặp đầu tiên thành "chiến trường", chỉ trích nhau công khai bằng nhiều từ "rát mặt"

Lần đầu gặp mặt

Trong ngày 18/3 (giờ Mỹ), các quan chức hàng đầu của Mỹ và Trung Quốc đã đưa ra những quan điểm khác biệt rõ ràng về đối phương và thế giới khi hai bên có cuộc gặp mặt trực tiếp lần đầu tiên kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Trưởng ban đối ngoại Trung ương Trung Quốc Dương Khiết Trì đã công kích các chính sách của đối phương ngay trong những phiên thảo luận đầu tiên bắt đầu hai ngày hội đàm ở Alaska. Theo AP, thái độ đối đầu và những tuyên bố tranh cãi ngay trong các buổi đối thoại công khai cho thấy các cuộc thảo luận riêng tư sẽ thậm chí sẽ còn gay gắt hơn.

Các cuộc gặp ở Anchorage là một phép thử mới trong mối quan hệ ngày càng rắc rối giữa hai nước, vốn đang mâu thuẫn về một loạt vấn đề từ thương mại đến nhân quyền ở Tây Tạng, Hồng Kông và khu vực phía tây Tân Cương của Trung Quốc, cũng như đối với Đài Loan, tham vọng của Trung Quốc ở Biển Đông và đại dịch COVID-19.

Ảnh: Reuters

Ông Blinken cho biết chính quyền ông Biden đã hợp tác với các đồng minh trong việc đẩy lùi sự độc đoán và tham vọng ngày càng tăng của Trung Quốc ở trong và ngoài nước. Sau đó, ông Dương "phản đòn" với loạt danh sách các khiếu nại của Trung Quốc đối với Mỹ, cáo buộc Washington "đạo đức giả" khi chỉ trích Bắc Kinh về nhân quyền và các vấn đề khác.

"Mỗi hành động trong số này đều đe dọa đến sự ổn định của thế giới", ông Blinken ám chỉ các hành động của Trung Quốc ở Tân Cương, Hồng Kông và Đài Loan cũng như các cuộc tấn công mạng nhằm vào Mỹ và áp lực kinh tế từ Trung Quốc nhằm vào các đồng minh của Mỹ. "Đó là lý do tại sao chúng không chỉ là vấn đề nội bộ và tại sao chúng tôi cảm thấy có nghĩa vụ phải nêu ra những vấn đề này ở đây ngay hôm nay."

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan cũng tham gia chỉ trích, nói rằng Trung Quốc đã thực hiện một "cuộc tấn công vào các giá trị cơ bản."

Ông Sullivan lên tiếng: "Chúng tôi không tìm kiếm xung đột, chúng tôi chỉ hoan nghênh sự cạnh tranh lành mạnh".

Để đáp trả, ông Dương yêu cầu Mỹ ngừng truyền bá phiên bản dân chủ kiểu Mỹ vào thời điểm mà chính Mỹ đang chấn động bởi sự bất ổn ngay trong nước. Ông cũng cáo buộc Mỹ đã không giải quyết được các vấn đề nhân quyền của chính nước Mỹ.

Ông Dương nói: "Chúng tôi tin rằng điều quan trọng ở đây là Mỹ phải thay đổi hình ảnh của Mỹ và ngừng truyền bá nền dân chủ kiểu Mỹ ở những nước khác trên thế giới. Thậm chí nhiều người ở Mỹ còn không mấy tin tưởng vào nền dân chủ của Mỹ."

"Trung Quốc sẽ không chấp nhận những cáo buộc không có cơ sở từ phía Mỹ", ông nói và nói thêm rằng những diễn biến gần đây đã đẩy quan hệ hai nước "vào một giai đoạn khó khăn chưa từng có" và "đã làm tổn hại đến lợi ích của hai dân tộc."

Quan hệ rạn nứt

Ông Blinken dường như bị bất ngờ và cho biết ấn tượng của ông đối với các cuộc gặp lãnh đạo ở Nhật Bản và Hàn Quốc khác hoàn toàn so với cuộc gặp với phía Trung Quốc.

"Tôi được nghe rằng nhiều người hài lòng vì nước Mỹ đã quay trở lại, và chúng tôi đã kết nối lại với các quốc gia. Tôi cũng nghe được nhiều quan ngại về những hành động mà Trung Quốc đang thực hiện".

Mối quan hệ Mỹ-Trung đã bị rạn nứt trong nhiều năm và chính quyền ông Biden vẫn chưa đưa ra tín hiệu liệu họ đã sẵn sàng tăng cường hay giảm bớt quan điểm cứng rắn được áp dụng dưới thời ông Donald Trump.

Chỉ một ngày trước cuộc họp, Blinken đã công bố các biện pháp trừng phạt mới đối với Bắc Kinh. Đáp lại, Trung Quốc cũng lên tiếng phản đối gay gắt sự can thiệp của Mỹ vào các vấn đề nội bộ của Trung Quốc.

"Đây có phải là quyết định của Mỹ nhằm cố gắng đạt được một số lợi thế trong việc đối phó với Trung Quốc?" - ông Vương Nghị lên tiếng. "Chắc chắn đây là nước đi sai lầm và chỉ phản ánh sự dễ bị tổn thương và yếu kém bên trong nước Mỹ. Nó sẽ không làm lung lay lập trường hoặc quyết tâm của Trung Quốc về những vấn đề đó."

Trước đây, ông Trump đã tự hào về việc tạo dựng mối quan hệ bền chặt với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình. Tuy nhiên, mối quan hệ này đã tan rã sau khi đại dịch COVID-19 bùng phát.

Tất Đạt