Theo Báo cáo thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Công ty chứng khoán VNDIRECT, trong tháng 12/2020, có 35 doanh nghiệp phát hành riêng lẻ 34.470 tỷ đồng trái phiếu, tương ứng giá trị phát hành giảm 19,8% so với tháng 11 (số liệu điều chỉnh).
Tỷ lệ phát hành thành công đạt 45,7%. Những doanh nghiệp có giá trị phát hành trái phiếu riêng lẻ lớn nhất trong tháng 12 là NH TMCP Kỹ Thương Việt Nam (5.000 tỷ đồng), NH TMCP Phương Đông (3.900 tỷ đồng) và NH TMCP Tiên Phong (3.200 tỷ đồng).
Giá trị TPDN phát hành ra công chúng đạt 7.019 tỷ đồng, bao gồm 5 đợt phát hành từ Ngân hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt (701,1 tỷ đồng), NH TMCP Phát Triển nhà TP.HCM (200 tỷ đồng), NH Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (4.618 tỷ đồng), CTCP Tập Đoàn Masan (1.000 tỷ đồng), và CTCP Đầu Tư Hạ Tầng Kỹ Thuật TPHCM (500 tỷ đồng).
    |
 |
| Nhóm ngành tài chính - ngân hàng và bất động sản có giá trị phát hành trái phiếu nhiều nhất từ tháng 9 - tháng 12/2020. |
Lũy kế cả năm 2020, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt mức 437.689 tỷ đồng, tăng 38,8% so với mức 315.441 tỷ đồng năm ngoái, trong đó giá trị trái phiếu phát hành riêng lẻ đạt 403.468 tỷ đồng (+36% svck) và phát hành ra công chúng đạt 34.221 tỷ đồng (+82,7% svck).
Báo cáo của VNDIRECT nhận định, trong những tháng qua, thị trường trái phiếu doanh nghiệp có dấu hiệu giảm nhiệt do tác động từ thắt chặt các quy định về điều kiện phát hành TPDN của Nghị định 81/2020/NĐ-CP có hiệu lực từ 01/09/2020.
Chính vì vậy, Nghị định 153/2020/NĐ-CP đã được ban hành, nhằm “cởi trói” cho thị trường TPDN, quy định rõ ràng hơn về trách nhiệm, nghĩa vụ và rủi ro của nhà đầu tư cũng như tổ chức phát hành.
Cụ thể, trách nhiệm của nhà đầu tư bao gồm tiếp cận và hiểu rõ đầy đủ nội dung, điều khoản trước khi quyết định mua hoặc giao dịch trái phiếu; tự đánh giá và chịu trách nhiệm về các rủi ro phát sinh; tuân thủ pháp luật và các quy định liên quan về đối tượng nhà đầu tư TPDN phát hành riêng lẻ.
Nghị định 153 cũng đã bãi bỏ một số quy định về điều kiện phát hành trái phiếuều không chuyển đổi hoặc trái phiếu không kèm theo chứng quyền.
Trước đây, Nghị định 81 đã giới hạn quy mô phát hành TPDN, dư nợ TPDN phát hành riêng lẻ không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu. Mỗi đợt phát hành phải hoàn thành trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày công bố thông tin trước khi phát hành; đợt phát hành sau phải cách đợt phát hành trước tối thiểu sáu tháng. Doanh nghiệp phát hành phải ký hợp đồng tư vấn với tổ chức tư vấn về hồ sơ phát hành trái phiếu, trừ trường hợp doanh nghiệp phát hành là tổ chức được phép cung cấp dịch vụ tư vấn hồ sơ phát hành trái phiếu theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, đến Nghị định 153, các quy định trên đều được gỡ bỏ. Thay vào đó, Nghị định 153 chỉ yêu cầu doanh nghiệp phát hành là CTCP hoặc công ty TNHH; thanh toán đủ cả gốc và lãi của trái phiếu đã phát hành hoặc thanh toán đủ các khoản nợ đến hạn trong ba năm liên tiếp; đáp ứng các tỷ lệ an toàn tài chính, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động theo quy định của pháp luật chuyên ngành; có phương án phát hành trái phiếu được phê duyệt và chấp thuận; có báo cáo tài chính năm trước liền kề của năm phát hành được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán đủ điều kiện.
Vì vậy, VNDIRECT cho rằng điều này tạo cơ hội cho thị trường TPDN sôi động trở lại trong năm 2021, nhờ một số vướng mắc về quy định được Nhà nước tháo gỡ.
VNDIRECT cũng cho biết, trong tháng 12, tổng giá trị phát hành riêng lẻ của nhóm Tài chính – Ngân hàng đạt mức 19.385 tỷ đồng, chiếm tới 56,2% tổng giá trị phát hành. Trong đó chủ yếu là các ngân hàng với tổng giá trị phát hành đạt 19.003 tỷ đồng, còn lại 382 tỷ đồng từ CTCP Tập Đoàn Quản Lý Tài Sản Trí Việt (82 tỷ đồng) và CTCP Chứng Khoán NH Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam (300 tỷ đồng).
Ngành Bất động sản ghi nhận tổng giá trị phát hành đạt 4.329 tỷ đồng, chiếm 12,6% giá trị phát hành. Nhóm các ngành khác đạt tổng giá trị phát hành 10.756 tỷ đồng, chiếm 31,2% tổng giá trị phát hành.
Trong năm 2020, nhóm Tài chính – Ngân hàng tiếp tục dẫn đầu với tổng giá trị phát hành thành công là 102.538 tỷ đồng (-14,3% svck) tương ứng với tỷ trọng 25,4%. Đứng thứ 2 là nhóm ngành Bất động sản với giá trị phát hành đạt 62.964 tỷ đồng (+10,3% svck) tương ứng với tỷ trọng 15,6%.
Nhóm Tập đoàn đa ngành có tổng giá trị phát hành đạt mức 12.016 tỷ đồng tương ứng với tỷ trọng 3,0%. Các nhóm ngành khác có tổng giá trị phát hành đạt 225.950 tỷ đồng (+84,5% svck) tương ứng với tỷ trọng 56%.
Về xu hướng về kỳ hạn và lãi suất, trong tháng 12, có 51 đợt phát hành TPDN riêng lẻ thành công. Các doanh nghiệp có xu hướng tập trung ở kỳ hạn ngắn và trung hạn, bao gồm 18 đợt phát hành kỳ hạn 3 năm (tổng giá trị phát hành đạt 15.182 tỷ đồng) và 7 đợt phát hành kỳ hạn 5 năm (tổng giá trị phát hành đạt 8.168 tỷ đồng).
Với nhóm ngành Tài chính – Ngân hàng, tháng 12 có 28 đợt phát hành, phần lớn tập trung ở kỳ hạn 3-7 năm với 11 đợt phát hành ở kỳ hạn 3 năm, 7 đợt phát hành ở kỳ hạn 5 năm và 7 đợt phát hành ở kỳ hạn 7 năm.
Với nhóm ngành Bất động sản, tháng 12 có 11 đợt phát hành, phần lớn tập trung ở kỳ hạn 3-5 năm với 2 đợt phát hành ở kỳ hạn 3 năm, 1 đợt phát hành ở kỳ hạn 4,5 năm và 2 đợt phát hành ở kỳ hạn 5 năm.