Đầu tư trái phiếu vẫn có thể mất tiền nếu không để ý điều này

Bên cạnh, cổ phiếu thì trái phiếu đang được các nhà đầu tư quan tâm và trở thành mặt hàng "bán chạy" trong thời gian gần đây. Trái phiếu là sản phẩm tài chính do một tổ chức phát hành (chính phủ hoặc doanh nghiệp) để huy động nguồn vốn vay từ nhà đầu tư. Tổ chức phát hành có nghĩa vụ thực hiện các cam kết nợ, bao gồm thanh toán lãi suất định kỳ và hoàn lại số tiền đầu tư ban đầu khi đến kỳ đáo hạn.

"Nhận được số tiền lãi hàng tháng cao hơn lãi tiết kiệm; Mức độ rủi ro thấp hơn so với sở hữu cổ phiếu, do trái chủ sẽ được ưu tiên thanh toán nợ trước cổ đông khi công ty đi đến giải thể hoặc phá sản; Dễ dàng trao đổi qua lại với mức lãi suất thực nhận trong thời gian đầu tư; Có thể sử dụng lãi suất định kỳ để tái đầu tư", đây là lời giới thiệu cho sản phẩm đầu tư trái phiếu từ một trong những công ty chứng khoán hàng đầu.

Tuy nhiên, tương tự với các sản phẩm khác, nhà đầu tư nên cẩn trọng trước khi xuống tiền đầu tư. "Với một thị trường sôi động, nhà đầu tư được hưởng lợi rất nhiều từ sự đa dạng sản phẩm và mặt bằng lợi suất cao.

Tuy vậy, bất cứ loại hình đầu tư nào cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định. Chính vì vậy các nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư mới cần có những bước đi thận trọng", anh Ngô Duy Dương, Chuyên viên tư vấn khách hàng cao cấp của một công ty chứng khoán vốn nước ngoài tại Việt Nam, nói.

Cụ thể, anh Dương lưu ý nhà đầu tư cần có hiểu biết về pháp luật và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến trái phiếu. "(Việc này) rất quan trọng, giúp nhà đầu tư có thể được bảo vệ tốt nhất trong những trường hợp không may xảy ra, đặc biệt là quy định về nhà đầu tư chuyên nghiệp trong trường hợp mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ", nam chuyên viên tư vấn này nhấn mạnh.

Những điều mà nhà đầu tư cần quan tâm khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp. Đồ họa: HSC

Bên cạnh đó, cần phải chú trọng, tìm hiểu kỹ doanh nghiệp có ý định đầu tư. "Tình hình kinh doanh có tốt không? Tình hình tài chính có lành mạnh không? Doanh nghiệp đang vay nợ những ai? Đã phát hành bao nhiêu đợt trái phiếu trước đó và có bị chậm trả lãi không?", anh Dương liệt kê các câu hỏi mà nhà đầu tư nên hỏi chuyên viên tư vấn. "Các nhà đầu tư nên yêu cầu các chuyên viên tư vấn cung cấp đầy đủ hồ sơ và tài liệu pháp lý của các lô trái phiếu đang chào bán".

Cùng đó, nhà đầu tư cũng nên quan tâm đến tài sản đảm bảo của lô trái phiếu đó. "Với các nhà đầu tư mới, thường rất thích những tài sản đảm bảo là bất động sản. Tuy nhiên cần lưu ý không phải cứ bất động sản là tốt bởi vì nếu những lô đất được dùng làm tài sản đảm bảo có thanh khoản thấp (khó bán) hay ở những khu dự án khó phát triển được thì nhà đầu tư cần cân nhắc xem xét lại", anh phân tích.

Bên cạnh đó một số tài sản đảm bảo được ghi là "Tài sản hình thành trong tương lai" trên bất động sản đó cũng rất khó định lượng giá trị. Ngoài ra có một số dạng tài sản đảm bảo khác như cổ phần, cổ phiếu.. hoặc có bảo lãnh ngân hàng cũng được sử dụng khá phổ biến. Dù trong trường hợp nào thì nhà đầu tư cũng cần phải tìm hiểu thật kỹ xem những sự đảm bảo đó có thực sự có giá trị hay không.

Vậy trái phiếu có thực sự an toàn?

Theo anh Duy Dương, trái phiếu cũng như rất nhiều sản phẩm đầu tư khác. Tất cả chúng đều tiềm ẩn những rủi ro nhất định. Lợi suất càng cao thì rủi ro đi kèm càng lớn. "Trên thị trường hiện nay thậm chí có một số đơn vị quảng cáo lãi suất rất cao lên tới 15%, thậm chí đâu đó chào mời 20%, trong khi mặt bằng chung của trái phiếu phát doanh nghiệp phát hành riêng lẻ hiện tại chỉ từ 9-11%", anh Dương phân tích. Nếu biết lựa chọn những mã trái phiếu tốt thì đây là một kênh sinh lời ổn định, đáng để đưa vào danh mục đầu tư.

"Nhà đầu tư cần tìm hiểu rõ về khả năng trả nợ của tổ chức phát hành cũng như (các) điều khoản, điều kiện của trái phiếu trước khi quyết định đầu tư. Nhà đầu tư nên lựa chọn tổ chức phát hành và đơn vị tư vấn uy tín, tìm kiếm nguồn thông tin minh bạch", công ty chứng khoán TP HCM (HSC) khuyến nghị nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp.

Trong khi đó, biên độ dao động lợi suất của cổ phiếu trong ngắn hạn thường cao hơn trái phiếu. Nếu nhà đầu tư không ngại rủi ro, có khả năng phân tích tài chính, doanh nghiệp, muốn một mức lợi suất cao thì sẽ thích đầu tư cổ phiếu hơn. Còn khi tìm đến trái phiếu thì các nhà đầu tư thường mong muốn một kênh sinh lời ổn định và bền vững hơn.

"Với sản phẩm trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ thì có rào cản gia nhập cao do quy định của nhà nước thì nói nhà đầu tư "cần nhiều tiền" cũng đúng", anh Dương trả lời cho quan niệm "trái phiếu chỉ dành cho nhà giàu". Tuy vậy, trên thị trường đã có những sản phẩm trái phiếu được phát hành ra công chúng, niêm yết trên sàn chứng khoán, các nhà đầu tư phổ thông cũng có thể bắt đầu với số vốn chỉ từ vài chục triệu đồng.

"Trong thời gian tới, khi nhà nước tiếp tục ban hành những chính sách giúp nâng cao năng lực của thị trường trái phiếu doanh nghiệp, tôi nghĩ các nhà đầu tư sẽ có thêm nhiều sản phẩm đầu tư chất lượng để lựa chọn hơn", anh Duy Dương tin tưởng.