Liên quan đến phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án tham ô tài sản tại Ngân hàng TMCP Đại Dương (OceanBank), Chi nhánh Hải Phòng do Trần Thị Kim Chi, cựu Giám đốc chi nhánh, chủ mưu cùng 3 bị cáo khác phải là hầu tòa là Lê Vương Hoàng, nguyên Kiểm soát viên; Nguyễn Thị Minh Huệ, nguyên Trưởng phòng Kế toán kho quỹ và Chu Văn Nha, nguyên Thủ quỹ chiều tối 31-8, kết thúc phần tranh luận phiên toà, TAND TP Hải Phòng đã quyết định nghị án kéo dài. HĐXX cho biết sẽ tuyên án vào sáng ngày 4-9 tới đây.
    |
 |
| Các bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm |
Trước đó, trong phần luận tội đối với 4 bị cáo là cán bộ OceanBank Hải Phòng phạm tội tham ô tài sản, đại diện VKSND TP Hải Phòng đề nghị xử phạt bị cáo Trần Thị Kim Chi mức án tử hình.
Các bị cáo Lê Vương Hoàng (kiểm soát viên), Nguyễn Thị Minh Huệ (kế toán trưởng OceanBank Hải Phòng) bị đề nghị mức án chung thân, bị cáo Chu Văn Nha (thủ quỹ) bị đề nghị mức án 20 năm tù, cùng về tội tham ô.
Theo đại diện VKSND, từ năm 2012 tới tháng 8-2017, các bị cáo Chi, Hoàng, Huệ, Nha đã cấu kết với nhau, sử dụng phôi để phát hành thẻ tiết kiệm ngoài hệ thống, chiếm đoạt hơn 400 tỉ đồng của ngân hàng OceanBank.
Cụ thể, theo chỉ đạo của Chi, các bị cáo đã sử dụng thông tin người thân, nhân viên và khách vãng lai mở 109 thẻ tiết kiệm số tiền nhỏ (5-50 triệu đồng) để lấy phôi thẻ chưa in thông tin nội dung giao dịch của khách hàng.
Các bị cáo đã dùng thủ đoạn tất toán khống, lập khống hồ sơ vay cầm cố thẻ tiết kiệm, nhận tiền gửi của khách hàng nhưng để ngoài hệ thống nhằm chiếm đoạt tiền gửi. Để tất toán khống, lập khống hồ sơ vay cầm cố thẻ tiết kiệm, các bị cáo thông báo khách hàng đang có tiền gửi mang thẻ tiết kiệm tới để đóng dấu "chương trình khuyến mại" rồi dùng phôi thẻ đã tạo đánh tráo. Các khách hàng gửi tiền tới tất toán, các bị cáo chủ động tiếp xúc, vận động khách hàng tiếp tục gửi tiền, dùng phôi thẻ phát hành thẻ ngoài hệ thống cho khách.
Đối với khách hàng gửi tiền tiết kiệm, theo chỉ đạo của bị cáo Chi, các bị cáo Hoàng, Huệ chủ động đón tiếp khách để nhận tiền rồi dùng phôi thẻ tiết kiệm đã tạo trước in thông tin giao dịch, ký, đóng dấu giao cho khách hàng. Tiền nhận từ khách hàng các bị cáo không hạch toán vào hệ thống ngân hàng.
Bằng các thủ đoạn này, các bị cáo đã phát hành 109 thẻ tiết kiệm ngoài hệ thống cho 27 khách hàng, chiếm đoạt số tiền hơn 413 tỉ đồng của OceanBank. Trong đó, các bị cáo tất toán khống, lập khống hồ sơ vay cầm cố thẻ tiết kiệm là hơn 110 tỉ đồng. Nhận tiền gửi từ khách hàng, phát hành thẻ ngoài hệ thống là hơn 242 tỉ đồng và gần 2,8 triệu USD. Ngoài ra, các bị cáo còn gây thiệt hại cho OceanBank hơn 9 tỉ đồng tiền lãi phát sinh từ các thẻ tiết kiệm ngoài hệ thống này.
Đại diện VKSND khẳng định cáo trạng truy tố 4 bị cáo tội tham ô là có căn cứ, trong đó, các bị cáo Chi, Hoàng phải chịu trách nhiệm toàn bộ số tiền chiếm đoạt. Bị cáo Huệ phải chịu trách nhiệm với số tiền hơn 243 tỉ đồng đã giúp sức cho Chi chiếm đoạt. Bị cáo Nha phải chịu trách nhiệm với số tiền hơn 20 tỉ đồng đã giúp sức cho Chi chiếm đoạt.
Đại diện VKSND cho rằng các bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, chiếm đoạt số tiền lớn cần phải xử nghiêm. Trong đó, bị cáo Chi là có vai trò chủ mưu, chỉ đạo điều hành các bị cáo khác thực hiện hành vi chiếm đoạt. Chi đã chiếm đoạt toàn bộ số tiền tham ô. Quá trình điều tra và thẩm vấn tại toà, bị cáo Chi không thành khẩn khai báo, không ăn năn hối cải, cần áp dụng mức cao nhất của khung hình phạt.
Các bị cáo Hoàng, Huệ có vai trò thực hành tích cực nhưng đã khai báo thành khẩn nên cần áp dụng hình phạt tù không có thời hạn. Bị cáo Nha có vai trò thấp hơn các bị cáo khác, bản thân thành khẩn khai báo nên được áp dụng mức án tù có thời hạn của khung hình phạt.
Về trách nhiệm dân sự, căn cứ quy định pháp luật, đại diện VKSND đề nghị toà buộc OceanBank phải bồi thường toàn bộ số tiền hơn 413 tỉ đồng cho 27 khách cùng số tiền lãi phát sinh. Bị cáo Chi phải bồi thường cho OceanBank toàn bộ số tiền đã chiếm đoạt.
Trước bản luận tội của VKSND, bị cáo Chi cho rằng mức án mà VKSND đề nghị với mình là quá nghiêm khắc. Chi cho rằng mình không chiếm đoạt tiền của ngân hàng và khách hàng để tư lợi cá nhân, cáo buộc bị cáo sử dụng cá nhân là không có căn cứ...
Trong phần tranh luận, luật sư bảo vệ cho quyền lợi của bị hại OceanBank cho rằng bị cáo không cấu thành tội tham ô tài sản vì không đảm bảo 4 yếu tố cấu thành tội phạm của tội danh này.
Theo luật sư, với số tiền hơn 242 tỉ đồng và gần 2,8 triệu USD mà nhóm bị cáo nhận từ khách hàng gửi tiết kiệm nhưng không hạch toán vào ngân hàng, các bị cáo đã có hành vi gian dối lừa đảo khách hàng. Cụ thể, Hoàng dùng phôi thẻ tiết kiệm đã tạo ra in nội dung giao dịch lừa dối khách hàng. Tiền nhận từ khách được giao cho Chi chi tiêu cá nhân.
Luật sư cho rằng, tiền của khách hàng gửi chưa được đưa vào ngân hàng, các bị cáo chiếm đoạt khi tiền chưa vào hệ thống nên không thể là chủ thể tham ô tài sản. Ngân hàng không bị thiệt hại gì, các bị cáo chỉ xâm phạm tài sản của khách hàng nên các bị cáo không phạm tội tham ô đối với số tiền chưa được nhập vào hệ thống này.
Đối với số tiền tất toán khống, lập khống hồ sơ vay cầm cố thẻ tiết kiệm chiếm đoạt hơn 110 tỉ đồng tiền gửi của khách hàng tại OceanBank cũng không phải là tham ô.
Luật sư đưa ra lập luận, thời điểm chiếm đoạt tiền này chỉ hoàn thành khi các bị cáo phát hành thẻ tiết kiệm ngoài hệ thống cho khách hàng, lúc đó tiền đã không còn nằm trong hệ thống ngân hàng.
"Nếu xác định là tham ô thì không thể xác định tiền của khách hàng nào mà phải là tiền trong toàn bộ hệ thống ngân hàng, ngân hàng là bên thiệt hại trực tiếp"- luật sư nhấn mạnh.
Theo luật sư bảo vệ quyền lợi cho OceanBank, việc chuyển tội danh từ lừa đảo chiếm đoạt tài sản sang tội tham ô, cáo trạng truy tố các bị cáo tội tham ô là không chính xác. Luật sư đề nghị trả hồ sơ điều tra bổ sung.
Trước quan điểm này, các khách hàng gửi tiền được xác định là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cho rằng cáo trạng truy tố các bị cáo là đúng người đúng tội. Các khách hàng cho rằng phía OceanBank đang bao biện nhằm né tránh trách nhiệm. Các khách hàng đề nghị toà buộc OceanBank phải trả lại tiền gốc và lãi cho mình.
"Ngân hàng lòng vòng để chối bỏ trách nhiệm, tôi yêu cầu ngân hàng phải xin lỗi tại toà này. Chúng tôi chỉ hiểu tiền đưa vào ngân hàng là tiền của ngân hàng. Phía ngân hàng nói chia sẻ với chúng tôi, cách chia sẻ tốt nhất là trả lại tiền"- khách hàng Dương Phương Thảo bày tỏ quan điểm tại tòa.
Tương tự, luật sư bảo vệ quyền lợi cho khách hàng cho rằng khách hàng gửi tiền cho OceanBank là hoàn toàn tự nguyện, các bị cáo không có hành vi gian dối nào để kéo khách hàng tới gửi tiền nên không cấu thành tội lừa đảo. Các bị cáo chiếm đoạt tiền sau khi khách hàng đã giao cho ngân hàng, tức là chiếm đoạt tiền của ngân hàng nên VKS truy tố tội tham ô là đúng.
Đại diện VKSND cho rằng Chi và các bị cáo đã bàn bạc tạo ra các thẻ tiết kiệm số tiền nhỏ, dùng phôi thẻ này phát hành thẻ tiết kiệm ngoài ngoài hệ thống chiếm đoạt tiền của ngân hàng. Tiền chiếm đoạt bị cáo Chi dùng một phần trả cho khách hàng khác, trả tiền gốc và lãi đối với khoản vay cầm cố thẻ tiết kiệm, còn lại chi dùng cá nhân. Đại diện VKSND cho rằng đã đủ căn cứ truy tố các bị cáo về tội tham ô.
Theo đại diện VKSND, khách hàng chỉ cần đã nộp tiền, ký, nhận thẻ tiết kiệm là đã hoàn thành việc gửi tiền. Các bị cáo để ngoài hệ thống là do sơ hở trong quản lý của OceanBank nên ngân hàng này phải có trách nhiệm bồi thường cho khách hàng.
Nói lời sau cùng, bị cáo Chi tiếp tục cho rằng bị cáo không chỉ đạo xuyên suốt, chiếm đoạt toàn bộ số tiền tham ô chi tiêu cá nhân như VKSND cáo buộc. Bị cáo đề nghị HĐXX xem xét để đưa ra phán quyết khách quan, thấu đáo. Các bị cáo Lê Vương Hoàng (kiểm soát viên), Nguyễn Thị Minh Huệ (kế toán trưởng), Chu Văn Nha (thủ quỹ) gửi lời xin lỗi tới khách hàng và đề nghị toà xem xét giảm nhẹ.