Trò chuyện với phóng viên, nhiều hộ gia đình xã Xuân Lộc, huyện Thanh Thủy (Phú Thọ) không giấu được sự búc xúc vì hoạt động khai thác cát trên sông Đà chưa bao giờ diễn ra rậm rộ đến như vậy. Mỗi ngày có hàng chục chiếc tàu hút, sà lan hoạt động, tiếng máy nổ vang dội cả 1 khúc sông bất chấp thời gian.
Mất ăn, mất ngủ
Giữa trưa nắng oi ả ngày 21/8, dẫn chúng tôi ra sau nhà sát bờ kè sông Đà, bà D. (60 tuổi, khu 2 xã Xuân Lộc) nói, khoảng hơn 1 tháng nay không hiểu vì sao hoạt động khai thác cát ở khúc sông đi qua khu dân cư nhà bà lại ồn ã đến vậy. Từ tờ mờ sáng, những chiếc tàu hút kéo về nổ máy, cắm vòi đua nhau hút cát. Trên tàu trang bị 2 máy hút cỡ lớn "cần mẫn" làm việc quên cả buổi trưa, thậm chí đến 20 - 21h đêm khiến người dân mất ăn, mất ngủ.
    |
 |
| Một chiếc tàu đang hút cát trên sông Đà thuộc địa phận khu 2, xã Xuân Lộc trưa ngày 21/8. (Ảnh cắt từ clip) |
Theo bà D, ở khúc sông này có công ty Phú Đức khai thác ở đây từ những năm 2016. Nhưng từ đầu năm tới nay công ty này đang có những biểu hiện cho "tàu lạ" vào khu vực khai thác quên giờ, quên buổi. Nhất là sau khi đợt dịch Covid - 19 đầu tiên kết thúc lượng tàu "dạt" về đây hút cát đông chưa từng có. Người lớn, trẻ nhỏ trong xóm lại được phen thấp thỏm lo âu.
"Dân chúng tôi yêu cầu công ty làm cam kết nhưng công ty không làm. Sau đó họ cho "cát tặc" vào khai thác trong khu vực mỏ, khai thác bất chấp giờ giấc khiến dân chúng tôi rất bức xúc", bà D nói.
Bà T.T.G (70 tuổi) cho hay, do hoạt động khai thác cát nên khoảng năm 2017 chân bờ kè sông bị sạt đoạn dài khoảng 100m, nhưng mãi đến năm 2018 chính quyền mới tiến hành "nghiệm thu".
"Chân kè bây giờ là mất hẳn rồi, giờ còn vách dựng đứng. Lúc đó chúng tôi phản ánh kiến nghị nhiều lắm nhưng đâu vẫn như vậy, công ty cứ khai thác bình thường, trong xóm này có người còn bị xã hội đen đe dọa nữa", bà G chia sẻ.
|
 |
| Chiếc tàu mang biển hiệu NB 66xx công nhiên hút cát giữa trưa ngày 21/8.(Ảnh cắt từ clip) |
"Giữa trưa gia đình đang ngủ thì bị "dựng" dậy bởi tiếng nổ chát chúa của tàu hút cát. Đêm xuống, tất cả thành viên trong gia đình bị tiếng nổ, tiếng ầm ì từ dưới sông vọng lên, không tài nào ngủ được", Chị T.T.H (40 tuổi) nói.
Trao đổi với phóng viên, nhiều người dân lo lắng cho rằng, cứ đà khai thác cát kiểu này chẳng bao lâu nữa bờ kè sông lại tiếp tục bị sạt, đe dọa hàng trăm hộ gia đình đang sống yên ổn ven bờ sông.
Khoảng 12h, trưa ngày 21/6, ghi nhận đoạn sông này PV chứng kiến nhiều tầu hút rầm rập cắm vòi hút cát, trên tàu từ 3 - 4 người vẫn cần mẫn làm việc "quên" cả giờ nghỉ trưa. Nhiều chiếc tàu hút thản nhiên cắm vòi hút cát, sà lan chở đầy cát qua lại đông như "mắc cửi", tiếng máy móc hỗn loạn vọng vào bờ dồn dập.
|
 |
| Một tàu cuốc rầm rậm hoạt động trên sông Đà trưa ngày 21/8, đoạn qua khu 2 xã Xuân Lộc.(Ảnh cắt từ clip) |
Những ngày tiếp sau đó, trở lại đoạn sông này chúng tôi vẫn chứng kiến nhiều tàu "không tên, không số" vẫn vô tư cắm vòi hút cát. Những lúc này người dân khu 2 lại ra bờ, chỉ tay về con tàu đang mải miết "móc ruột" dòng sông Đà và ước rằng sông sẽ cạn nước để không còn trông thấy những con tàu nhả khói đen đặc trong tiếng "kêu" inh ỏi.
Xã nói không có!?
Đem những bức xúc, lo lắng của người dân khu 2 tới ông Lê Quốc Kỳ, Chủ tịch UBND xã Xuân Lộc, nhưng câu trả lời của người đứng đầu xã này khiến chúng tôi không khỏi bất ngờ.
Ông Kỳ cho hay đến nay UB xã chưa nhận được bất kỳ thông tin phản ánh của người dân đối với hoạt động khái thác cát trên sông Đà. Đồng thời ông Kỳ khẳng định chắc nịch UBND xã thành lập Tổ Giám sát cộng đồng đã lâu, cũng chưa nhận được thông tin nào từ Tổ giám sát, và hoạt động khai thác cát của công ty Phú Đức vẫn "tuân thủ đúng pháp luật".
"Dứt khoát số tàu thuyền của công ty mới được phép khai thác trong khu vực mỏ, đến nay chúng tôi cũng chưa phát hiện được trường hợp nào, có một số phản ánh của bà con nhân dân thì cũng chỉ là tàu của người địa phương ở đây thôi", ông Kỳ nói (!?).
|
 |
| Giấy phép khai thác cát số 24/GP - UBND, ngày 16/09/2016 trên sông Đà thuộc địa phận xã Xuân Lộc, huyện Thanh Thủy. |
Về thông tin phản ánh, việc khai thác không tuân thủ giờ giấc, ảnh hưởng nghiêm trọng cuộc sống của người dân ông Kỳ lý giải có thể người dân "nhầm lẫn".
"Ở buổi tối tàu thuyền đi lại liên tục nên người dân cứ nhầm với tiếng tàu cuốc, tàu hút cát nhưng thực tế không phải như vậy. Tôi khẳng định chưa bao giờ có tình trạng này xảy ra. Địa phương cũng đề nghị công ty tuân thủ khai thác bắt đầu từ 6 - 18h giờ mùa hè, buổi trưa hơn 1 tiếng phải dừng lại để bà con nghỉ ngơi", ông Kỳ khẳng định.
Về đoạn bờ kè bị sạt theo ông Kỳ có độ dài là 50 m, nguyên nhân được xác định là do "dòng chảy (dòng chảy của nước -PV) phía bên kia đâm vào", xã yêu cầu công ty Phú Đức cải tạo, nạo dòng chảy theo hướng khác. (!?).
(Còn nữa....)
| Theo tìm hiểu, Công ty Cổ phần thương mại và Dịch vụ Phú Đức được UBND tỉnh Phú Thọ cấp phép khai thác cát số 24/GP - UBND, ngày 16/09/2016 trên sông Đà thuộc địa phận xã Xuân Lộc, huyện Thanh Thủy. Diện tích khai thác 30,1 ha, độ sâu khai thác được phép đến cao trình +7, sản lượng 25 nghìn m3/năm, thời hạn khai thác 5 năm. Đến ngày 24/8/2018 Công ty được UBND tỉnh Phú Thọ cho phép nâng công suất khai thác từ 25 nghìn m3 lên 49 nghìn m3/năm tại Quyết định số 2107.Công ty Cổ phần thương mại và Dịch vụ Phú Đức do ông Điều Kỷ Mùi là đại diện pháp luật, vai trò Giám đốc công có trụ sở tại P. Tân Dân, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. |