Hiện nay, môi giới bất động sản được định nghĩa là việc làm trung gian cho các bên trong hoạt động mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại và cho thuê mua bất động sản (theo Khoản 2 Điều 3 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 số 66/2014/QH13).
Tương tự Khoản 11 Điều 3 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 số 29/2023/QH15 có hiệu lực từ 01/8/2024 (theo Luật số 43/2024/QH15) tiếp tục kế thừa quy định này.
Môi giới bất động sản là một ngành, nghề hợp pháp đóng vai trò quan trọng trong hoạt động giao dịch liên quan đến bất động sản. Môi giới bất động sản là những người đáp ứng điều kiện pháp luật quy định và được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản trong quá trình hành nghề.
Trước đây, điều kiện để tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản được quy định tại Điều 62 Luật Kinh doanh bất động sản 2014, theo đó: Tổ chức, cá nhân môi giới bất động sản phải thành lập doanh nghiệp và có tối thiểu 02 người có chứng chỉ; Cá nhân có quyền kinh doanh môi giới bất động sản độc lập nhưng phải có chứng chỉ hành nghề và đăng ký nộp thuế; Tổ chức, cá nhân kinh doanh môi giới bất động sản không được đồng thời vừa là môi giới vừa là một bên thực hiện hợp đồng.
Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 (có hiệu lực từ 01/8/2024) với nhiều quy định mới liên quan đến hoạt động kinh doanh bất động sản nói chung và hoạt động môi giới bất động sản nói riêng.
Trong đó, nổi bật là quy định môi giới bất động sản không được hành nghề tự do kể từ ngày Luật này có hiệu lực. Hay nói cách khác, cá nhân thực hiện hoạt động môi giới bất động sản không được hành nghề tự do mà phải hành nghề trong một doanh nghiệp theo Luật Kinh doanh bất động sản 2023.
Cụ thể, tại Điều 61 Luật này quy định tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản phải thành lập doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản và phải đáp ứng các điều kiện sau: Phải có quy chế hoạt động dịch vụ môi giới bất động sản; Phải có cơ sở vật chất, kỹ thuật đáp ứng yêu cầu hoạt động theo quy định của Chính phủ; Có tối thiểu 01 cá nhân có chứng chỉ môi giới bất động sản.
Trước khi hoạt động kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới gửi thông tin về doanh nghiệp đến cơ quan quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản cấp tỉnh nơi thành lập doanh nghiệp để được đăng tải trên hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản.
Riêng đối với cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải đáp ứng các điều kiện sau đây: Có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản; Phải hành nghề trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản.
Chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản là một loại giấy chứng nhận do cơ quan có thẩm quyền cấp cho cá nhân hoạt động trong lĩnh vực môi giới bất động sản.
Để được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản, cá nhân phải đáp ứng đủ tiêu chuẩn về trình độ, kinh nghiệm và năng lực theo quy định.
Từ 01/8/2024, cá nhân muốn được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản phải đáp ứng các điều kiện sau: Đã qua bài thi sát hạch; Có năng lực hành vi đầy đủ; Không đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, không đang bị tạm giam, phạt tù, bị đưa vào cơ sở cai nghiện, cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc đang bị Tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc công việc nhất định.